Zaburzenia barwnikowe dotyczą aż 90% populacji. Powodem ich powstania jest zaburzenie syntezy melaniny lub zaburzenie jej rozmieszczenia. Barwnik ten oprócz nadawania koloru skórze i włosom posiada ważne funkcje w naszym organizmie:
- fotoprotekcyjna – naturalny filtr UV chroniący włosy, skórę i wnętrze ciała przed jego szkodliwym działaniem
- przeciwutleniająca – neutralizuje działanie wolnych rodników, hamując proces przedwczesnego starzenia, promieniowanie UV uruchamia ten proces ochronny wytwarzając coraz więcej melaniny
Przebarwienia ze względu na genezę powstania dzielimy na:
- wrodzone (mutacje w genach kodujących białka melanogenezy) np. piegi, znamiona płaskie
- nabyte (wynik działania czynników środowiskowych tj. leki, hormony) np. ostuda
Ze względu na miejsce występowania podział przebarwień jest następujący:
- naskórkowe (melanina skumulowana w naskórku)
- skórne (melanina skumulowana w skórze właściwej)
- mieszane (połączenie obu poprzednich)
Przebarwienia naskórkowe są stosunkowo łatwe do usunięcia. Przebarwienia skórne ciężko jest usunąć, mają zazwyczaj tendencję do nawracania, a sam proces ich usunięcia jest znacznie bardziej inwazyjny niż w przypadku płytszych hiperpigmentacji.
Tyrozynaza jest najważniejszym enzymem stymulującym powstawanie melaniny. Często spotykana nazwa „inhibitory tyrozynazy” oznacza więc hamujące działanie na dalsze powstawanie melaniny. Do takich substancji należą:
- kwas azelainowy
- resweratrol
- aloesyna
- arbutyna
- kwas kojowy
- ekstrakt z lukrecji
Substancje te często można spotkać także w kosmetykach naturalnych.
Substancje stymulujące powstawanie przebarwień:
- hormony przysadki, tarczycy oraz płciowe (głównie estrogen)
- leki światło uczulające np. niektóre antybiotyki
- ekstrakty ziołowe np. dziurawiec
oraz czynniki:
- choroby wątroby
- promieniowanie UV
- duże wahania temperatur
- ciąża
- stany zapalne skóry
Leczenie przebarwień:
Niezwykle istotne jest dokładne przeprowadzenie wywiadu, od którego zależy metoda leczenia lub dobór odpowiedniej pielęgnacji w salonie kosmetycznym oraz pielęgnacji domowej. W przypadku hiperpigmentacji nie istnieje jedna skuteczna metoda pozwalająca na pozbycie się problemu. Reakcje na dane zabiegi i substancje są bardzo indywidualne. Podczas wywiadu istotne są informacje odnośnie obszaru występowania, rozległości, lokalizacji oraz współistnienia chorób.
W kolejnym artykule skupimy się na zabiegach kosmetycznych pomocnych w walce z przebarwieniami, pielęgnacji domowej, którą warto stosować oraz filtrach, które warto wybrać w celu profilaktyki przebarwień.
Ciekawostki:
- Ciemniejsza karnacja rasy czarnej nie wynika ze znaczących różnic ilościowych i jakościowych melaniny, jest to kwestia jej rozmieszczenia – u rasy białej tylko w warstwie twórczej, u rasy czarnej we wszystkich warstwach naskórka.
- Różnice koloru skóry w poszczególnych częściach ciała są wynikiem różnej liczby jednostek melaninowych przypadających na jednostkę powierzchni – najwięcej jest ich na twarzy oraz w okolicach narządów płciowych.
